Co to znaczy być Fit? Czym jest Crossfit?

Pewnie wielu z Was zastanawia się co to w ogóle znaczy być Fit? Czym jest Crossfit?

Na te i inne pytania postaram się odpowiedzieć właśnie w tym artykule, który nie będzie zwykłym ogólnym przedstawieniem w stylu „Crossfit to nowa dyscyplina gdzie można skakać podnosić ciężary blabblalbla… bardzo się spocić i ogólnie jest fajny”. Celem tego artykułu jest pokazanie w sposób możliwie przystępny ale zarazem profesjonalny jak Crossfit definiują sami jego twórcy i jakie są jego założenia.

Zacznijmy od tego, że twórcy Crossfitu mają swoją definicję bycia Fit. Zazwyczaj myśląc o takiej osobie wyobrażamy sobie patyka ubranego w kombinezon z żylastych mięśni z 0,00001 % tłuszczu w organizmie, który jest w stanie zrobić triatlon zjeść pół banana i przebiec sobie z nudów jeszcze maraton. To mit, ale jak każdy mit ma w sobie ziarno prawdy. Twórcy crossfitu wyszli z założenia, że człowiek Fit (tak go będę nazywał albo czołg jak lubię nazywać Froninga) jest ze wszech miar wszechstronny. Potrafi odpowiedzieć na każde wyzwanie, jego ciało jest przystosowane zarówno do długotrwałego wysiłku, jak i krótkich oraz bardzo intensywnych zmagań.

Wychodząc od takich założeń została stworzona wizja Crossfitu, na którą składają się 3 modele.

Model 1

10 podstawowych zdolności motorycznych, gdzie czasami są one od siebie współzależne.

Jesteś takim czołgiem w zależności od tego jak dobra jest Twoja:

1 Wydolność sercowo-naczyniowa i oddechowa = zdolność organizmu do dostarczania tlenu

czyli głównie treningi odbywające się na umiarkowanej intensywności przez stosunkowo długi czas jak bieganie, wiosłowanie, pływanie itp.

2 Wytrzymałość = zdolność organizmu do przetwarzania, przechowywania i dostarczania energii

najlepszym przykładem – triatlon

3 Siła = zdolność mięśni do stosowania nacisku

podnoszenie ciężarów

4 Elastyczność = zdolność do zwiększania zasięgu ruchu

większość ćwiczeń gimnastycznych zwiększa elastyczność

5 Moc = zdolność mięśni do stosowania maksymalnego nacisku w minimalnym czasie

moc idealnie zwiększa olimpijskie podnoszenie ciężarów

6 Szybkość = zdolność do zminimalizowania czasu trwania danego ruchu

np. bieg na 100 metrów

7 Koordynacja = zdolność do łączenia kilku różnych ruchów w jeden płynny

np. double undersy

8 Zwinność = zdolność do zminimalizowania czasu przejścia między jednym ruchem, a drugim (bycie szybkim i dobrze przy tym skoordynowanym) dobrym ćwiczeniem na poprawę tej zdolności jest agility ladder

9 Balans = zdolność do kontrolowania środka ciężkości w stosunku do punktów oparcia (umiejętność zachowania równowagi)

idealnym przykładem jest wspinaczka skałkowa, gdzie umiejętność odpowiedniego ustawienia ciała w stosunku do punktów podparcia, czyli rąk i nóg jest kluczowa

10 Precyzja = zdolność do kontrolowania kierunku i intensywności ruchu

precyzja poprawia tak naprawdę wyniki w prawie każdym ćwiczeniu, ale dobrym przykładem będą rzuty piłką lekarską

Model 2

Model pudła z niezliczoną ilością możliwych zadań do wykonania.

W prawdziwym życiu mamy wiele różnych zadań do wykonania – a to drewno porąbać, a to gówniarzy pogonić, a to wór ziemniarów przynieść. W praktyce każde zadanie przychodzi do nas z zaskoczenia, dlatego musimy być przygotowani na wszystko.

Zatem prawdziwy czołg to Herkules, który stoi przed pudłem z niezliczoną ilością najróżniejszych zadań do wykonania. Wali z piąchy w pudło i wyskakuje mu zadanie. Jest tak dobry, jak dobrze potrafi wykonać wszystkie zadania. Najlepszy czołg to nie patyk, który biegnie maraton, a nie może wywalić babci węgla do piwnicy ani mutant, który wyciska 150 na klatę, a mamie nie może zakupów przywieźć na rowerze bo ma zadyszkę, ale człowiek, który jest przygotowany na wszystko.

Wynika z tego, że każdy trening powinien być zawsze zróżnicowany. Różne ilości powtórzeń, czasy odpoczynków, ćwiczenia i kolejności ćwiczeń. Trzeba tym żonglować, aby ciało było przygotowane na wszystko

Model 3

3 drogi dostarczania energii

Istnieją 3 sposoby w jakie nasz organizm dostarcza energię do mięśni – fosfageniczny (phosphagen), glikolityczny (glicolytic) i oksydacyjny (oxidative). Pierwszy z nich dominuje w krótkich (do 10 sekund) bardzo intensywnych wysiłkach. Drugi w mniej intensywnych do kilku minut. Oba te systemy znane są jako anaerobowe, czyli zachodzące bez użycia tlenu. Ostatni to sposób oksydacyjny wykorzystywany przy wysiłkach o niskiej intensywności trwających powyżej kilku minut. W tym systemie wykorzystywany jest tlen – stąd znany jest jako aerobowy.

Jesteś zatem tak Fit jak dobrze rozwinięte masz te 3 systemy.

Zadania takie jak gra w piłkę nożną, w siatke, gimnastyka, boks, pływanie krócej niż 400 metrów, podnoszenie ciężarów itp. wymagają w dużej mierze treningu anaerobowego. Długo dystansowe biegi, pływanie powyżej 1500 metrów wymagają natomiast treningu aerobowego. Crossfit w swojej wizji zakłada rozwój 3 systemów dostarczania energii, jednak w głównej mierze skupia się na treningu anaerobowym.

Czemuż zatem?

Ano temu, iż sam trening aerobowy co prawda spala tłuszcz i poprawia system sercowo-naczyniowy i oddechowy, ale z drugiej strony zmniejsza masę mięśniową, szybkość, siłę i moc. Tego nie chcemy.

Trening anaerobowy natomiast ma takie same zalety jak aerobowy, jednak niesamowicie zwiększa siłę, moc, szybkość i masę mięśniową. Co więcej trening anaerobowy może polepszyć nasz system tlenowy bez utraty mięśni, jak przy treningu aerobowym. Kluczem do poprawy naszej aktywności aerobowej i anaerobowej są treningi interwałowe.