Ćwiczenia fizyczne a przemęczenie (przetrenowanie), czyli czym jest przemęczenie

Wiele osób uprawiających jakąkolwiek dyscyplinę sportu, w tym kulturystykę, pragnie jak najszybszych rezultatów w budowaniu dodatkowej masy mięśniowej czy rzeźbieniu sylwetki. Chęć osiągnięcia szybkich rezultatów, to przede wszystkim domena osób dopiero zaczynających przygodę ze sportem, którym się wydaje, że rezultaty przyjdą z dnia na dzień.

Próba osiągnięcia ponadprzeciętnych rezultatów w krótkim czasie może nam przynieść więcej strat niż pożytku. Jedną z przyczyn takiego stanu rzeczy jest przemęczenie. Przemęczenie to nic innego jak zachwianie równowagi wewnętrznej organizmu (homeostazy) wraz ze skutkami jej istnienia, miedzy innymi szeregiem objawów podmiotowych (subiektywnych odczuć) i przedmiotowych. Przemęczenie organizmu jest wynikiem wyczerpania mechanizmów wyrównawczych i powstaje pod wpływem nawarstwiającego zmęczenia, wywołanego wysiłkiem fizycznym lub/i psychicznym. Z tego właśnie powodu, forsowny plan treningowy, wcale nie musi przełożyć się na dodatkowe kilogramy mięśni (czy ładniejszą rzeźbę).

Przy odrobinie rozwagi i wiedzy na temat tego czym jest przemęczenie, w porę możemy zauważyć jego objawy i im przeciwdziałać. Czynnikami sprzyjającymi powstawaniu przemęczenia będą: brak adekwatnego czasu wypoczynku do wykonywanego wysiłku, brak wspomagania procesu regeneracji, brak stosowania odnowy biologicznej (sauna, masaż, pływanie itp.). Poważnie myśląc o treningu, warto również pamiętać o dobrej diecie. Brak właściwej diety, odpowiednio dobranej pod kątem wykonywanych treningów i celów postawionych w planie treningowym, również będzie sprzyjać przemęczeniu. W tym miejscy warto wspomnieć, że właściwa suplementacja również może być nam pomocna, jednak niektóre suplementy mogą maskować objawy przemęczenia, co na dłuższą metę nie wyjdzie nam na dobre.

Pisząc o przemęczeniu, warto by uściślić ten termin i wspomnieć czym jest zmęczenie. Zmęczenie, w przeciwieństwie do przemęczenia jest zmianą krótkotrwałą. Zachwiana homeostaza jest wynikiem zmian biochemicznych burzących prawidłowy przebieg procesów fizjologicznych, np.: przewlekle podwyższony poziom mocznika w osoczu jest wynikiem stosowania zbyt dużych obciążeń w stosunku do możliwości adaptacyjnych oraz wyrazem nasilonej degradacji białek i przyspieszonym katabolizmem aminokwasów. W konsekwencji, po ciężkim treningu i spożyciu dużej ilości kalorii zamiast rosnąć, MY wciąż stoimy w miejscu lub co gorsze, spadamy z kilogramami lub obrastamy tłuszczem.

Reasumując: obserwuj i słuchaj swojego ciała, zaprowadź dziennik treningowy i skrupulatnie notuj postępy - tylko wtedy uda ci się w miarę szybko zauważyć pierwsze zwiastuny przeciążenia. Nie zaniedbuj diety i należycie wypoczywaj. Mięśnie rosną tylko wtedy, gdy odpoczywasz. Jeśli będziesz bezustannie katował je treningami, bez odpowiednich przerw, diety i regeneracji, możesz zapomnieć o ich rozwoju. Tworząc plan treningowy, zadbaj o czas na odpoczynek, dobrą dietę i relaks. Jeśli cierpisz na powszechną chorobę zwaną „brakiem czasu”, uprość i skróć plan treningowy tak, aby na wszystko starczyło Ci czasu.

ps.

Uważaj na niektóre suplementy, bo potrafią skutecznie maskować przewlekłe zmęczenie i to one mogą uśpić twą czujność. Brak odczuć subiektywnych (brak odczuwania przemęczenia) nie jest wyrazem braku zmian wewnętrznych (występowaniem przemęczenia). To jak z lekami przeciwbólowymi, działają na objawy nie na przyczyny.